Penerbit jurnal siar artikel pengkaji UPM lancar siasatan

Penerbit jurnal yang menyiarkan artikel kontroversi oleh ahli akademik Universiti Putra Malaysia (UPM) sedang melancarkan siasatan mengenai perkara yang menjadi pertikaian itu.

Pengarah penerbitan jurnal Persatuan Penyelidikan Akademik Pengurusan Sumber Manusia (HRMARS), Sunil Noel berkata pihaknya tidak menyedari kontroversi itu dan artikel tersebut akan ditangguhkan.

“Bagaimanapun, sekiranya terdapat sebarang pertanyaan seperti anda mengikut prosedur, kami kini akan bertanya tentang fakta dengan penulis berkenaan dan jawatankuasa siasatan akan dibentuk untuk menyiasat kebimbangan anda,” katanya menjawab pertanyaan Malaysiakini.

Ini selepas Rozita Che Rodi dan Hashim Musa dari UPM dikritik kerana artikel mereka bertajuk “The Jongs and The Galleys: Traditional Ships of The Past Malay Maritime Civilization” yang diterbitkan dalam International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, Vol 13, Issue 11, 2023.

Pakar sejarah Perancis Serge Jardin mendakwa gambar yang disiarkan dalam artikel itu bukan jong Melayu sebaliknya sejenis kapal Foochow.

Bukan jurnal 'picisan'

Sunil terus mempertahankan integriti jurnal itu, dengan mengatakan bahawa ia mengikut proses semakan pakar (peer review) standard serta mengekalkan semua laporan semakan dan plagiarisme.

Sekurang-kurangnya dua peneliti menyemak setiap kertas kajian, tambahnya.

Dia juga menafikan dakwaan HRMARS ialah 'penerbit pemangsa' (predatory publisher) walaupun disenaraikan dalam Senarai Beall untuk "penerbit akses terbuka ilmiah yang berpotensi pemangsa", berkata senarai itu tidak ada nilai.

“Sila ambil perhatian bahawa senarai Beall ini tidak bernilai dan kini ia telah dicabar di mahkamah undang-undang juga oleh banyak jurnal. Kami diindeks dalam indeks yang bereputasi,” jelasnya.

Model akses terbuka ialah tempat pengarang akademik membayar yuran untuk artikel mereka untuk menjalani proses semakan pakar (peer review) dan diterbitkan dalam jurnal yang boleh diakses secara bebas, berbanding model langganan dengan yuran dikenakan kepada pembaca artikel .

Jurnal Penyelidikan Akademik Antarabangsa dalam Perniagaan dan Sains Sosial mengenakan bayaran sebanyak AS$82 kepada pengarang yang karyanya telah diterima untuk diterbitkan dalam jurnal.

Penerbit pemangsa ialah penerbit yang menyalahgunakan model akses terbuka dengan melaksanakan proses semakan cetek. Ini sering mengakibatkan kutipan bayaran untuk menerbitkan banyak artikel, kebanyakannya tidak berkualiti.

Senarai Beall ialah senarai penerbit yang disyaki oleh bekas pustakawan Jeffery Bealle sebagai penerbit pemangsa.

Dia telah menurunkan senarai itu pada tahun 2017, tetapi beberapa penyelidik telah mengambil tanggungjawab untuk memastikan senarai itu terus hidup dan dikemas kini. Sebuah artikel Nature pada 2018 mengatakan penyelidik telah menolak untuk mengenal pasti diri mereka kerana bimbang terhadap gangguan.

Pembelaan UPM satu 'jenaka'

Sementara itu, Jardin memberitahu Malaysiakini maklum balas UPM terhadap dakwaannya adalah satu "jenaka".

“Adakah kita bercakap tentang semakan buta peer review (pakar bidang) atau adakah mereka yang dipanggil pakar buta?

“Bagaimana mungkin seorang pakar tidak nampak perbezaan antara kapal Cina dan jong Melayu?

“Pernahkah anda melihat perahu Melayu dengan sepasang mata di haluan, yang jelas milik budaya Cina,” katanya.

Pada Selasa, UPM mempertahankan ahli akademiknya, berkata artikel yang telah diterbitkan dalam jurnal berkaitan disenaraikan di dalam pangkalan data ERA mempunyai polisi "blind peer reviewed, refereed journal" bermaksud jurnal kajian ini telah disemak oleh pakar dalam bidang, yang tiada kaitan dengan penyelidik bagi mengelakkan konflik kepentingan untuk mengesahkan dapatan kajian.

"Juga harus dipertimbangkan bahawa bidang sains sosial dan kemanusiaan adalah terbuka kepada interpretasi untuk pelbagai tafsiran yang mana ia adalah amalan baik untuk kajian seperti ini bagi tujuan penambahbaikan,” kata UPM pada satu kenyataan.

Semakan Malaysiakini di laman web ERA mendapati penafiannya bahawa senarai itu hanya bertujuan untuk menyokong penilaian ERA sendiri dan "tidak boleh digunakan sebagai panduan masa depan untuk penerbitan atau sebagai penunjuk kualiti untuk saluran penerbitan".

Ketika mengkritik artikel itu menerusi Facebook pada Sabtu, Jardin berkata: “Foto itu tidak menunjukkan jong Melayu tetapi kapal Foochow dari China.

“Model itu bukan di Muzium Maritim Jakarta tetapi di Muzium Diraja Greenwich, England (ID: AAE0200). Di muzium, semua pameran mempunyai nombor pengenalan.”

Jardin kemudiannya memberikan pautan kepada model kapal Foochow yang dipamerkan oleh Muzium Diraja Greenwich.

[Baca berita asal]